මෙගා ටෙලිනාට්‍යය vs කුඩා මනස

    

පාසල් වියේදී යහළුවෙකු මට ගණිත ගැටළුවක් (තේරවිල්ලක්) ඉදිරිපත් කරන ලදී. එයට විසඳුම හිතාගැනීමට නොහැකිව තටමනවිට ඔහු අපූරු අදහසක් පැවසුවේය.

    මේ ගැටළුව හදපු කෙනත් මනුශ්‍යයෙක්. ඔහු මේකට උත්තරයකුත් අරගෙන තියෙනවා. මේක හිතලා කරන්න ඕන දෙයක් බව පැහැදිලියි. එහෙනම් එක මනුශ්‍යයෙක්ට පුළුවන් දෙයක් වෙන මනුශ්‍යයෙක්ටත් බැරිවෙන්න විදියක් නෑ.

    මෙගා ටෙලිනාට්‍යයක් රසවිඳිමේදීත් ඉහත සඳහන් තත්වයේම විලෝමය ක්‍රියාත්මක වෙයි. එනම් මෙගා ටෙලිනාට්‍යයක අධ්‍යක්ෂකවරයා, තිරනාටක රචකයා සහ සංගීත අධ්‍යක්ෂකවරයාද මනුෂ්‍යයන්ම වෙති. එසේම ටෙලිනාට්‍යය රසවිඳින්නාද තවත් මනුශ්‍යයෙක්ම වේ. මිනිස් මනසකට එකවර ග්‍රහණය කරගත හැකි සංකල්ප ප්‍රමානයේ සීමාවක් පවතී. පරිගණක තාක්ෂණයේ යෙදෙන වචනයක් යොදාගතහොත් මොලයේ RAM (random access memory) ප්‍රමානය අපිරිමිත නොවේ. පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට මෙන්ම අවස්ථාව අනුවද මෙහි ප්‍රමණය විචලනය වන  නමුත් එය ආසන්න වශයෙන් සමානයැයි උපකල්පනය කල හැක. පුද්ගලයන් කිහිපදෙනෙක් එකතුවී හවුලේ යම් කටයුත්තක් කරනවිට එම රැම් ප්‍රමානයද උපරිමලෙස ප්‍රයෝජනයට ගත නොහැකි වේ.

    දැන් කොටස් 1000ක පමණ ටෙලි නාට්‍යයක් සලකමු. මෙහිදී අධ්‍යක්ෂකවරයාට මෙන්ම පිටපත් රචකයාටද, සංගීත අධ්‍යක්ෂකවරයාටද කතාව සමස්තයක් ලෙස දැකීමට නොහැකිය. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ කතාව අඛණ්ඩව ගලායෑමට බාධා වීමය. තේරෙන බාසාවෙන් කිවහොත් පීලි පැනීමයි. මෙම ගැටළුවට මනුශ්‍ය සීමාව තුල සිටිමින් කලහැකි පිළියම වනුයේ කතාවට රාමුවක් තැනීමය. එනම් මනුශ්‍ය රැම් ධාරිතාවට ගැලපෙන ප්‍රමාණයේ මූලික කතා ආකෘතියක් සාදා. ඉන්පසු මනුශ්‍ය රැම් ධාරිතාවට ගැලපෙන කොටස බගින් ගෙන එම ආකෘතිය පිරවීමයි. දැනට විකාශනයවන චීන, ජපන්, කොරියනු මෙගා ටෙලිනාට්‍ය මෙම උපක්‍රමය අනුගමනය කරනබව පෙනේ. මුල්කාලයේ නැරඹු ඉන්දියානු කතාවලත් (ඉන්දියානු මේවනවිටඉන්දියානු ටෙලිනාට්‍ය නැරඹීම අතහැර බොහෝ කලක් ගතවී ඇත) සිංහල ටෙලිනාට්‍යවලත් පීලි පැනීම දැක ඇත්තෙමි.

    කෙසේ වෙතත් එවිට සෑදෙනුයේ අඛන්ඩ වියමනක් නොව ෆ්‍රැක්ටල් නිර්මානයකි. අධ්‍යක්ෂකවරයාගේ දක්ෂකම මත මෙය තනි වියමනක් ලෙස පෙනෙනලෙස ඉදිරිපත් කල හැකි වුවත් එය මවා පෑමකි.

    මෙහි තවත් පැත්තක් තිබේ එනම් නිර්මානයේ රසිකයාද එවැනිම තවත් මනුශ්‍යයෙකුම වීමයි. ඔහුටද නිර්මාණය තනි ඒකකයක් ලෙස විඳිය නොහැක. ඔහුටත් කලහැක්කේ ටෙලිනාට්‍යයේ කොටස බැගින් රසවිඳීමටත්. එක් එක් කොටසේ සාරාංශ එක්කර ආකෘතියක් තනා එය රසවිඳීමට පමණි. එනම් නිර්මාණකරුවා කල දෙයෙහි ප්‍රතිලෝමය කිරීමටය.

    මෙම තත්වය කිසිවකුගේ වරදකින් සිදුවන්නක් නොව රැම් අඩුවීම නිසා වන්නකි. මෙයට සමාන තත්වයක් ටෙලිනාට්‍ය වලට අමතරව සියළු මිනිස් නිර්මාණවල දැකිය හැක.

    උදාහරණයක් ලෙස සංකීර්ණ ගෘහ නිර්මාණ සැලැස්මක්, නව නගර සැලැස්මක්, ඉලෙක්ට්‍රොනික පරිපථයක්, පරිගණක මෘදුකාංගයක්, යන්ත්‍රයක් වැනි දෙයක පවා සැලසුමේ ඇත්තේ මෙවැනිම ෆ්‍රැක්ටල් රටාවන් නොවේද? එවැන්නක් තනි වියමනක් ලෙස නිමකලේ නම් සමහරවිට වඩා කාර්යක්ෂම විය හැකිවුවත් එවිට එය වටහා ගැනීම සහ දෝශ නිවැරදි කිරීම අපහසුවේ. අධ්‍යාපනයේදී සිදුවන්නේ මෙම මූලික රටා ගොඩනැගීම ගැන දැනුවත් කිරීමයි.

    මෙම තත්වයට ඇති විසඳුම වන්නේ මොළවැස්ම (brain cap) වැනි උපකරණයක් හරහා මිනිසාගේ බුද්ධි ප්‍රමාණය මනුශ්‍ය සීමාවෙන් එහාට ගෙනයාම පමණි